Wilhelmus (Willem, Guillaume) Tomassen
Geboren op 26-09-1767 te Loerbeek, overleden op 13-06-1841 te Loerbeek (leeftijd 73).
Zoon van Manus Thomassen en Jenneke Gudden.
Peetouders waren Jan Willem Vos (oom) en Elizabetha Thomassen (tante).
Willem woonde met zijn gezin in een kleine daghuurderswoning in Loerbeek, in huis nr. 308 (later hernummerd tot nr. 11, na ongeveer 1890 nr. 13, vanaf ongeveer 1930 werd het nr. 22). Het huidige adres heet 'Stillewaldweg 2' (zie hier op Google Street View). Bij het huis bezat hij aan het einde van zijn leven zo'n 4 hectaren grond. Daarop liepen enkele koeien en schapen, en verbouwde het gezin groenten, aardappels en graan. Willem was dagloner van beroep, wat inhield dat hij om rond te komen ook bij andere boeren in de buurt op het land moest werken. In zijn jeugd is Willem waarschijnlijk wel een paar jaar naar school geweest (zie de magescheid van zijn moeder), maar is hij het lezen en schrijven later weer verleerd. Als hij documenten moest ondertekenen dan gaf hij namelijk aan niet te kunnen lezen of schrijven. Dit was in die tijd niet vreemd; ongeveer 3/4de van de Beekse bevolking was analfabeet.
Willem's vader overleed al toen hij nog maar 18 jaar oud was. Heel veel heeft hij vermoedelijk niet over zijn ouders aan zijn kinderen verteld, want bij hun huwelijk gaven zij aan niet te weten waar hun grootouders aan vaders zijde gewoond hebben en overleden zijn.
In 1794 werd Willem lid van het St. Jansgilde in Beek.
Gehuwd op 14-01-1800 te Beek met buurmeisje (van nr. 305) Maria (Marie) Gerritsen, * 13-08-1777 te Loerbeek - ✝ 30-05-1840 te Loerbeek (leeftijd 62), dochter van Gerardus (Gart) Gartzen, * 18-04-1745 te Didam - ✝ 17-11-1818 te Loerbeek (leeftijd 73), en Theodora (Derris) Bod (Bodde). * 18-10-1744 te Beek - ✝ 04-06-1785 te Loerbeek (leeftijd 40, overleden aan dysenterie). Van Maria Gerritsen is ook bekend dat zij niet kon schrijven.
Willem en Maria wisten ook hun geboortedatum niet, want deze is foutief aangegeven bij de gemeente: er staat dat Willem geboren is op 11-12-1768 en Maria op 20-07-1777. In deze tijd wist ongeveer 2/3de van de mensen hun eigen geboortedatum niet. Bij de geboorteaangifte van zonen Gerrit en Leendert werd bijvoorbeeld aangegeven dat moeder Maria op dat moment respectievelijk 40 en 44 jaar oud was, zij was echter al respectievelijk 41 en 45. Dus of Willem wist de leeftijd van zijn vrouw niet, of Maria wist haar eigen leeftijd niet. Willem's eigen leeftijd werd wel correct opgegeven.
Op 20 mei 1839 sloten Willem en Maria een contract af bij Notaris Frans de Both in 's-Heerenberg waarin gesteld werd dat zij een overeenkomst hebben gesloten met schoondochter Hendrina Hansen:
Voor ons Mr. Frans de Both, openbaar Notaris resterende te 's-Heerenberg Arrondisement Zutphen provincie Gelderland en in tegenwoordigheid der nagenoemde en mede ondergeteekende getuigen. Compareerden Willem Tomassen arbeider en diens huisvrouw Maria Gerritsen beide wonende te Beek in de Gemeente Bergh als: contractant ter eenere; Te kennen gevende dat zij in overweging genomen hebbende hunnen reeds gevorderden ouderdom, en zij zich tot het behoorlijk verrigten van hunner arbeid en bestier hunner zaken, voor het vervolg niet meer in staat gevoelende, en alzoo voor hun toekomstig onderhoud reeds eenige bezorgdheid koesterden: zoo dat zij uit dien hoofde waren te rade geworden tot het aangaan van een levenslankelijk contract van allimentatie, en dienvolgens waren overeengekomen tot het sluiten van dusdanige overeenkomst met hunne schoondochter Hendrina Hansen, weduwe van wijlen hunnen zoon Derk Tomassen, zonder beroep te Beek bij hun inwonende, en welke mede alhier compareerde als: contractante ter andere zijde.
Waarna de wederzijdse respective partijen verklaarden de navolgende overeenkomst dienaangaande te hebben getroffen, gelijk zij zulks bepalen dezen:
Eerstens. Verpligt zich de contractante ter andere zijde Hendrina Hansen voornoemd, om genoemde hunne schoonouders gedurende hun leven bij hun te zullen laten inwonen, en hun zoo wel in zieke als in gezonde dagen, in behoorlijke kort ... en kleeding te zullen verplegen, en daarbij gelijk eene welgeaarde dochter betaamd, hun steeds met achting en vriendelijkheid te zullen voorkomen en behandelen; en hun voorts bij derzelver sterfgeval, elk een behoorlijke begrafnis zooals in hun stand gebruikelijk te zullen aandoen, en te dier zake voor elk hunner twintig zielmissen na hunnen dood te zullen doen lezen, en gedurende twintig jaren op den kerkelijke doodcedül te doen plaatsen, en voorts binnen het jaar na het overlijden van elk, een en een derde mud Neerlands, in brood verbakken rog aan den Beekschen armen uittedeelen; terwijl na dit sterfgeval de kleeren vanden contractant ter eenere Willem Tomassen onder zijne bestaande mannelijke kinderen worden verdeeld, en de nagelaten kleeren en goud van de moeder Maria Gerritsen door hare dochter Willemina züllen worden genoten.
Tweedens verplicht zich de contractante ter andere zijde Hendrina Hansen om gedurende het leven der contractanten ter eenere, gemelde hunne schoonouders levenslanklijk eene jaarlijksche geldelijke toelage, tot het aankoopen van kleine behoeften te zullen laten toekomen: en wel, de vader Willem Tomassen twaalf gulden en de moeder Maria Gerritsen tien gulden jaarlijks zonder korting.
Derdens. Verpligt zich de contractante ter andere zijde dat voor het geval zij met gemelde hunne schoonouders niet huislijk en in vreedzaamheid onderling zouden kunnen harmonieren, het als dan aan deze haare ouders zal vrij staan om afzonderlijk in het vertrek aan de noordzijde van het thans door hun bewoonde huis gelegen, te gaan wonen, en in dit geval door Hendrina Hansen aan hun onderhoud zal worden uitgekeerd eene som van vijfenzeventig gulden te rekenen van den dag van hun vertrek, en zij dienonverminderd nog zes nederlandsche roeden bouwland uit hunne na te noemen daghuurders gelegenheid ter hunner keuze, in gebruik zullen mogen nemen. Dat echter deze jaarlijkse uitkering van vijfenzeventig gulden zal worden verminderd tot eene som van vijftig guldens bij het overlijden van één der beide ouders.
Daarbij werd ook vermeld dat Hendrina Hansen na het overlijden van Willem en Maria volledig eigenaresse zou worden van de grond en het bijbehorende akkerbedrijf van Willem en Maria.
In de Memorie van Successie van Willem werd vermeld dat: "... de overledene geen testament gemaakt heeft ... de overledene tot erfgenamen heeft nagelaten zijn vernoemde kinderen Hermanus, Jan, Gerrit, Leendert & Hermina Tomassen ... de overledene geen vaste goederen nagelaten hebbende ... en door dit overlijden geen kapitaal of goed overgegaan is." Na Willem's overlijden is de weduwe van zijn zoon Dirk, Hendrina Hansen, in het huis blijven wonen, die inmiddels hertrouwd was met Gerhardus Hendriks. Zijn kleinzoon Hendrikus Johannes (Harrie) Hendricksen diende in 24-05-1967 een aanvraag in om een nieuw huis naast nr. 308 te mogen bouwen. Het oude huis bleef nog enige jaren als schuur in gebruik en werd in 1973 afgebroken.
Zij kregen 8 kinderen:
- Hermanus (Manus) Thomassen,* 24-11-1800 te Loerbeek - ✝ 12-03-1866 te Kilder (leeftijd 65).
- Theodorus (Dirk) Thomassen, * 02-12-1803 te Loerbeek - jong overleden te s-Heerenberg. Getuige e.a.: Jan Beijer (stiefgrootvader).
- Derris (Dersken) Thomassen, * 10-02-1806 te Loerbeek - ✝ 06-11-1807 te Loerbeek (leeftijd 1, meisje). Getuigen e.a.: Gerrit Gerritzen (oom) en Cornelia Thomassen (tante).
- Theodorus (Dirk) Thomassen, * 20-10-1808 te Loerbeek - ✝ 19-05-1839 te Loerbeek (leeftijd 30).
- Johannes (Jan) Tomassen, * 14-03-1812 te Loerbeek - ✝ 25-11-1884 te Wijnbergen (leeftijd 72).
- Willemina (Hermina) Tomassen, * 10-03-1815 te Loerbeek - ✝ 11-09-1847 te Braamt (leeftijd 32). Getuigen e.a.: Bart van Rienen en Arend Berntsen. Boerenwerkdoende/dagloonster van beroep. Gehuwd op 24-05-1834 te Bergh met Henricus Joannes (Hendrik Jan) Kaak, * 21-06-1787 – † 23-01-1840 (leeftijd 52), strodekker, zoon van Henricus (Henrik) Joannes Kaak, * ? - ✝ 22-10-1805 te Zeddam en Maria Brugmans, * ? - ✝ 29-03-1797 te Zeddam, weduwnaar van Hermina Aling. Henricus was een oudere broer van Willem Kaak, die deelnaam aan Napoleons veldtocht naar Rusland in 1812. Van deze Willem is sindsdien nooit meer iets vernomen. Op 30-11-1840 te Bergh huwde Hermina Tomassen opnieuw, met Gerhardus (Gradus) Jansen, * 1813 te Bergh - ✝ 06-02-1899 te Braamt (leeftijd 85), strodekker, zoon van Johannes Jansen en Maria Macklander. Zij kregen twee zonen: Hendrikus Johannes en Hermanus.
- Gerrit Tomassen, * 08-10-1818 te Loerbeek - ✝ 16-06-1846 te Kilder (leeftijd 27).
- Leonardus (Leendert) Tomezen, * 19-02-1823 te Loerbeek - ✝ 19-03-1876 te Wijnbergen (leeftijd 53).
Inventaris van Willem en Maria
Tot de eigendommen van Willem Tomassen en Maria Gerritsen behoorden, genoteerd op 14 juli 1840, o.a.:
- Een huis en schuur. 500 gulden
- Een perceel heide, 48 roeden (0,48 hectaren). 30 gulden
- Een perceel, 1 bunder, 12 roeden, 40 ellen (1,124 hectaren). 80 gulden
- Den Embtenakker, 1 bunder, 47 roeden, 40 ellen (1,474 hectaren). 125 gulden
- Een stuk heide en bouwland, 51 roeden (0,51 hectaren). 100 gulden
- Een perceel, 72 ellen (0,072 hectaren). 150 gulden
- Een stuk bouwland, 25 roeden, 30 ellen (0,253 hectaren). 90 gulden
- Bovenstaande is in totaal 4,013 hectare land
- Drie bedden met toebehoor. 75 gulden
- 12 aarde borden, bak, spoelkom, 6 kopjes en schoteltjes, aarde koffiekan. 1 gulden 25
- Tien tinnen lepels, twee tinnen schotels, theepot, 6 borden en bakjes. 8 gulden
- Oude verweerde blikke gieter, baklepel, spiegel en korenkaf. 10 gulden.
- Een koffiemolen, koffieketel, strijkijzer, 2 tafels, 7 stoelen, 2 kleine stoelen. 4 gulden 75
- Een ponder, lamp, ijzerwerk aan den haard, hangende klok, 3 schilderijen, een zoutbak, 2 kopere ketels, enig linnen en kledingstukken, 20 hemden en 10 bedlakens en een stukje linnen. 27 gulden 75
- Een schaapsscheer, pan en panijzer, enig spek en 6 flessen. 6 gulden 75
- Twee kleerkisten, kopere lamp, 4 aarde borden, eenig werken garen, een meel en korenzeef. 9 gulden 35
- Eenige mans kleren en zilveren zakhorloge. 40 gulden
- Eenige vrouwe kleren, een goude kruis en een paar oorhangers. 54 gulden
- Eenig melkgereedschap van potten, kan, melkton, vlootje, melkemmer en tonnetje. 8 gulden 25
- Vier ijzere potten. 4 gulden
- Levendige have en vee. 1707 gulden
- Boerengereedschap. 31 gulden 55
- Ongedorst koren. 135 gulden
- Eenig vlas, en eenige oude steenen en eenig brandhout. 36 gulden
- Aardappelen en groentens. 91 gulden
Herkomst van de naam Willem
De naam Willem komt sinds de 5de generatie veel voor in de familie en is geïntroduceerd door Hermanus' schoonvader Wilhelmus Gudde, waarnaar Willem Thomassen vernoemd is. Het was echter gebruikelijk om de oudste zoon te vernoemen naar zijn grootvader in mannelijke lijn (Leonardus). Lees meer...
T(h)omassen met of zonder H?
Opvallend is dat zoon Jan en de broers en zussen die na hem komen geregistreerd worden met de achternaam 'Tomassen' (dus zonder H), zijn oudere broers en zussen werden nog geregistreerd met de achternaam 'Thomassen' met H. Ook vader Willem wordt vanaf dat moment met de achternaam 'Tomassen' zonder H vermeld. Lees meer...